بس بگردید و بگردد روزگار
دل به دنیا نبندد هوشیار
ای که دستت می رسد کاری بکن
پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار
نام نیکو گر بماند ز آدمی
به کزو ماند سرای زر نگار
صورت زیبای ظاهر هیچ نیست
ای برادر سیرت زیبا بیار
از درون خستگان اندیشه کن
وز دعای مردم پرهیزگار
با بدان بد باش و با نیکان نکو
جای گل گل باشد و جای خار خار
(منتخب از یک قصیده ی سعدی)
یک نصیحت بشنو از من کاندر آن نبود غرض
چون کنی رای مهمی تجربت از پیش کن
طاعت و فرمان حق بر شفقتی بر خلق کن
در همه حال این دو نیت را شعار خویش کن
آب در حلق کریمان از کرم چون نوش ریز
موی بر اندام خصم از بیم هم چون نیش کن
گر تکبر می کنی، با خواجگان سفله کن
ور تواضع می کنی، با مردم درویش کن
معرفت از لفظ دین داران کامل عقل جوی
مشورت با رای نزدیکان دور اندیش کن
گر کسی درد دلی گوید تورا از حال خویش
گوش با درد دل آن عاجز دل ریش کن
(شمس الدین محمد جوینی)
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد
ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد
چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سرا پرده ی گل نعره زنان خواهد شد
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت
که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود
قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد
حافظ
تورا دانش و دین رهاند درست
در رستگاری ببایدت جست
چون خواهی که یابی ز هر بد رها
سر اندر نیازی به دام بلا
بوی در دو گیتی ز بد رستگار
نکو کار گردی بر کردگار
به گفتار پیغمبرت راه جوی
دل از تیرگی ها بدین آب شوی
اگر چشم داری به دیگر سرای
به نزد نبی و وصی گیر جای
بر این زادم و هم بر این بگذرم
چنان دان که خاک پی حیدرم
(حکیم ابوالقاسم فردوسی)
نابینایی در شب، چراغ به دست و سبو بر دوش، بر راهی می رفت .
یکی اورا گفت : تو که چیزی نمی بینی چراغ به چه کارت می آید؟
گفت : چراغ از بهر کوردلان تاریک اندیش است تا به من تنه نزنند
و سبوی مرا نشکنند.
بهارستان جامی
الهی!
شاد بدانیم که اول تو بودی و ما نبودیم. کار تو در گرفته و ما نگرفتیم.
قیمت خود نهادی و رسول خود فرستادی.
هرچه بی طلب به ما دادی به سزاواری ما، تباه مکن!
الهی!
گهی به خود نگرم ، گویم: از من زارتر کیست
گهی به تو نگرم، گویم: از تو بزرگوارتر کیست؟
خواجه عبدالله انصاری
مادر ای مریم بزرگ زمان
خرم از تو بهار ایمان است
قلب سرشار از عطوفت تو
روشن از آفتاب قرآن است
مادر ای کهکشان آینه ها
دست های تو شط خورشید است
در طلوع نگاه خسته ی تو
برق رنگین کمان امید است
بر لبانت شکوفه های دعا
می شکوفد سحر به بانگ اذان
از سپهر رخت ستاره ی اشک
می دمد با تلاوت قرآن
مادر ای آفتاب هستی بخش
زیر پایت بهشت جاوید است
دامن پاکت ای فرشته ی مهر
باغ آیینه گون توحید است
می کند پر، فضای خانه ز عطر
گل سجاده ات به وقت نماز
بانگ الله اکبرت در دل
بشکفاند شکوفه های نیاز
(نصرالله مردانی)